Kontakt lens, görme bozukluğuna sahip kişilerde ya da renkli gözlü olmayı dileyenlerin gözlerine takmış oldukları lenslerdir. Gözlük veya cerrahi operasyona gerek duyulmadan, doğru bakış açısını kazandırmak için farklı bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayriyeten kontakt lensler kornea hastalıklarında, prostetik (gözde meydana gelmiş hasar veya hasarlar sonrasında estetik amaçlı kullanılan lensler) kontakt lens de tercih edilmektedir.
Mercekten oluşan ışığın kırılmasını yani kırma kusurunu gidererek görme bozukluğu olan kişilerin hayat kalitesini iyileştirip çok daha net ve düzgün görmesini sağlamaktadır. Kontakt lensler şeffaf lensler ya da renkli olmak üzere birçok farklı çeşidi bulunmaktadır. Göz yapısına uygun kontakt lens seçiminin gerçekleşmesi için göz doktoru tarafından göz muayenesi yapılması gerekmektedir ve bunun sonucunda numaralı lensler doktorunuzun verdiği göz derecenize uygun olarak alınmalıdır.
Kontakt Lens Hangi Amaçlarla Kullanılır?
Kontakt lensler, göz kusurlarının geçici olarak düzeltilmesi amacıyla kullanılıyor olsa da bazı operasyonlar sonrasında tedavi sürecinde veya kozmetik amaçlarla da kullanılmaktadır.
Kontakt Lens Türleri
Günümüzde en yaygın kullanılan kontakt lenslerin birçok türü bulunmakta bunlar sırasıyla; yumuşak, sert ve yarı-sert olarak çeşitlere ayrılmaktadır.
Yumuşak Lensler
Oldukça ince bir yapıda olan ve genellikle şeffaf olarak tercih edilen yumuşak (hidrojel) lensler su tutma özelliğine de sahiptir. Korneayı tamamen kapatmakta olan bu lensler; doktor tarafından tanısı koyulmuş miyop, hipermetrop, astigmat ve presbiyopi (gözdeki merceğin uyum özelliğini ve odaklama kabiliyetinin gerilemesi yani gözdeki lensin yeterli esnekliğinin kaybedilmesi durumu olarak da isimlendirilmektedir) hastaları tarafından da kullanılabilmektedir. Lensler takıldığı süre boyunca geçici olarak bu kırma kusurlarının tedavi edilmesini de sağlamaktadır.
Sert Lensler
Sert lensler, gündelik kullanımda göze yüksek seviyede oksijenin aktarımını sağlamaktadır. Oksijen aktarma kabiliyeti sayesinde gaz geçirgen lens olarak da adlandırılabilmektedir. Oldukça dayanıklı bir yapıda olan bu lens çeşidi bütün kırma kusurunda kullanılsa da astigmat hastalığına sahip bireylerin büyük bir çoğunluğu tarafından da tercih edilmektedir. Tercih edilmesinin ana sebebi sert lenslerin korneaya tam olarak oturmamasıdır. Sert lenslerin diğer bir diğer kullanım alanı da keratokonus (miyop ve düzensiz astigmatizm sonucunda hastalar uzağı ve yakını çok görmekte zorluk çekilmesi) hastalığıdır. Görme kusurunun tedavi sürecinde hastalara genellikle sert lens kullanılması önerilir.
Bir Protez Türü Olarak Kontakt Lens
Bir protez türü olarak sınıflandırılan kontakt lensler, arka ve ön yüzeyden oluşur. Lensin tipine bağlı olarak, farklı standart eğim açıları ve çap uzunluğu seçenekleri de bulunmaktadır. Bu seçeneklerin standart ölçüleri çap (DIA) 14.20mm, temel eğri (BC) oranı 8.60mm olarak sunulmaktadır.
Lens ile korneanın birleşimindeki nokta arka yüzeydir. Temas etmeyen ön yüzey, kırma hatalarını düzeltip ve ışığın doğru şekilde kırılmasını sağlayan bir eğime sahiptir. Kontakt lenslerin batma yapmayıp ve rahat kullanılabilmesi için ön ve arka yüzeylerin eğimlerinin aynı olması gerekmektedir.
Arka yüzey yarıçapı olarak da bilinen taban eğrisinin kornea ile uyumlu olması bu anlamda çok önemlidir. Lensin gözle uyumunu gösteren çap değeri dış kenarlar arasındaki ölçüdür. Kontakt lenslerin gözde batma hissine sebep olmayıp rahat kullanılabilmesi için ön ve arka yüzey eğimlerinin birbirine denk olması gerekmektedir. Arka yüzeyin yarıçapı olarak bilinen temel eğriliğin kornea ile uyumlu olması oldukça önemlidir. Lensin gözle uyumunu gösteren çap değeri, dış kenarlar arasındaki ölçüyü ifade etmektedir.
Görme Kusurlarının Tedavi Amaçlı Kullanımı
Kontakt lensler çoğunlukla kırma veya görme problemlerinin tedavisi için kullanılır. Bu uygulama alanı gözlük ve lazer cerrahi işlemlerine alternatif olarak değerlendirilebilir. Miyop (uzağı görememe), hipermetrop (yakını görememe), astigmat (net görememe) ve presbiyopi (yaşlılık miyobu) gibi göz kusurları kontakt lenslerle düzeltilebilir.
Bazı göz operasyonları sonrasında iyileşme sürecinin bir parçası olarak da kontakt lens kullanılmaktadır. Operasyon süreci sonrasında kontakt lenslerin iyileşme sürecini kısalttığını ve hastanın ameliyat sonrasında duyduğu ağrı ve acı da en aza indirdiği söylenebilir.
Kontakt lensler gözün kapatılması amacıyla da kullanılmaktadır. Kornea ülseri (ağrılı göz kızarıklığı ile hafif şiddetli göz akıntısı semptomlarıyla görme yetisinde azalma durumu), korneada çizik, epitel tabakanın yerinden ayrılması gibi ciddi hallerde kontakt lenslerin kullanımı oldukça faydalıdır. Bu durumlarda lens, normalde bandajla kapatılan göz için bir opsiyon haline gelmiştir. Kontak lensin bu işlevi, hastalara normal bir bandajla operasyon bölgesinin kapatıldığında ortaya çıkan görme işlevi kaybını ortadan kaldırır ve bölgenin üzeri lens yardımıyla kapanmış olur.
Kozmetik Amaçlı Kullanım
Kontakt lensler iki şekilde kozmetik amaçlı kullanılabilmektedir. İlk olarak, göz sağlık sorunu bulunmayan kişiler tamamen kozmetik amaçlı olarak da kontakt lens tercih edebilmektedir. Sadece göz rengini veya gözün dış görünümü değiştirmek amacıyla göz renginden farklı lensler de kullanılabilir. Ek olarak, kontakt lensler tedavi edilemez göz problemlerini kamufle etmek için de kullanılabilir. Prostetik kullanım yani gözde meydana gelmiş hasar veya hasarlar sonrasında kullanımı durumu.
Göz yüzeyinin geri döndürülemez bir şekilde tahrip olduğunda ya da iris katmanının bulunmaması gibi durumlarda kişiler görme kabiliyet ile ilgili problem yaşıyor olsa da kontakt lensler dış görünüşte bu durum gizlenebilir bir hale getirmiştir.
Kontakt Lensin Kullanımının Bir Zararı Var Mı?
Hijyen kurallarına uyulmamasına bağlı olarak, kontakt lens kullanımı çeşitli komplikasyonlara neden olabilmektedir ve sonucunda belirtilerin ortaya çıktığı dönemde, ivedilikle kontakt lens kullanımının bir süre durdurulmasına ve gözlük kullanımına geçilmesini doktorların önerisidir.
Göz Hastalıkları
Göz hastalıkları genetik nedenler, enfeksiyon, çevresel faktörler ya da yaşlanmaya bağlı olarak oluşan kusurlar veya hastalıklar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Miyop
Miyop, göz küresinin şekli, ışınların yanlış bir şekilde kırılmasına neden olup görüntülerin retina yerine retina önünde odaklanmasına yol açar. Bu göz kusuruna sahip kişiler yakınındaki nesnelerin net olarak görürken ancak uzaktaki nesnelerin bulanık görmektedir ve günümüzde yaygın bir görme kusurdur.
Hipermetrop
Hipermetrop, göze gelen ışınların retinanın (ağ tabakanın) arkasında odaklanması sonucunda meydana gelen bir göz kusurudur. Hipermetroplar uzağı görürken problem yaşamazken, yakındaki nesneleri net görmemektedir. Hipermetropi bir hastalık değerlendirilmemektedir çünkü göze gelen ışığı kırılma kusuru olarak tanımlanmaktadır.
Astigmat
Astigmat, korneanın veya göz merceğinin yapısından kaynaklı oluşan, birbirlerine uyumsuz kavislenme sonucunda ortaya çıkan bir görme problemidir.
Astigmat miyop ve hipermetrop gibi bir göz kırma kusuru olarak tanımlanmaktadır. Diğer göz kırma kusurlarında da oluştuğu gibi ışık, retinada odaklanması gereken noktaya odaklanamaz ve astigmatın tipine göre retinanın önüne veya arkasına odaklanma problemini ortaya çıkarabilmektedir. Böylece astigmat hastalığına sahip kişiler, retinaya ışığın kırıldığı bölgeye göre yakını veya uzağı net görememektedir.
Presbiyopi
Presbiyopi, gözün merceğinin uyum ve odaklama yeteneğinin gerilemesi yani, gözdeki lensin esnekliğinin kaybedilmesi sonucunda oluşan, yaş ilerledikçe de seviyesi de belli bir dereceye kadar artabilen yakını görme bozukluğudur.
Keratokonus
Keratokonus, gözün en ön bölümünde yer alan, gözün saydam tabakası olan korneanın incelip ve öne doğru bombeleşmesi hastalığına verilen isimdir.
Bu makale sayesinde artık daha net bir şekilde sitemiz lensfiyat.com üzerinden rahatlıkla kendiniz için uygun lensi seçebilirsiniz. Kontakt lensler ve renkli lensler ile ilgili diğer sorularınızı da cevaplamak için diğer blog yazılarımızı da okumanız fayda sağlayacaktır.
BU HABER HAKKINDA YAPILAN YORUMLAR